Αυτός που έτρεχε πολύ

Τρέξτε! Τρέξτε, όχι γιατί σας κυνηγούν, για τα χρέη σας ή για τις υποχρεώσεις σας, σαν τον Θανάση τον καλό μας άνθρωπο που εδώ και λίγο καιρό δεν τρέχει πια.

Τρέχτε σαν να ήσασταν ελεύθεροι άνθρωποι, τρέχτε σαν να είστε με φευγάτο μυαλό, τρέξτε επιτέλους και μια φορά άσκοπα, χωρίς λόγο, σαν να είστε ανέμελα μικρά παιδιά που δεν εξηγούνε για ποιάν αιτία το κάνουν. Τρέξτε, γιατί το φυσικότερο αυτό άθλημα το έχετε ξεχάσει!

Και ναι, μπορεί στον καιρό μας να έχουμε ξεχάσει πώς να τρέχουμε, όμως οι γενικές αρχές παραμένουν ίδιες, εδώ και εκατομμύρια χρόνια. Ακόμα και πριν από την ένταξή μας στην εκπαίδευση, στην προσχολική μας ηλικία, τρέχαμε μόλις περπατούσαμε! Αν δεν υπήρχαν οι κίνδυνοι της άγνοιας, που τους μαθαίνουμε στη συμπυκνωμένη φράση των μαμάδων μας «Μην τρέχεις παιδί μου», θα συνηθίζαμε – όπως κάνανε τα παλαιότερα παιδιά – να τρέχουμε «μέχρι να κουραστούμε». Κι όμως το τρέξιμο, μεγαλώνοντας, το συνδέσαμε με κάτι δυσάρεστο, με ένα είδος τιμωρίας, επειδή τρέξιμο σήμαινε πια βιασύνη, σήμαινε βασανιστήριο! «Οι εξελίξεις τρέχουν» είναι το μόνιμο σλόγκαν της τρελαμένης εποχής μας.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, «γεννιόμαστε δρομείς - και μάλιστα μεγάλων αποστάσεων, καθώς σε σχέση με τα άλλα ζώα οι άνθρωποι είναι πολύ κακοί σπρίντερ, δηλαδή δεν έχουν την ικανότητα να αναπτύξουν πραγματικά σπουδαία τελική ταχύτητα ή να πετύχουν εκρηκτική επιτάχυνση».

Οι υπέρμαχοι της θεωρίας του «ανθρώπου δρομέα» υποστηρίζουν ότι υπάρχουν στοιχεία στην εξέλιξή μας που αποδεικνύουν πως ένα σημαντικό μέρος της ανάπτυξής μας και της ευφυΐας μας το οφείλουμε στην τεράστια αντοχή μας στον ανώμαλο δρόμο, δηλαδή στο τρέξιμό μας στο ανεβοκατέβασμα του εδάφους. Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, «ο ανθρώπινος εγκέφαλος άρχισε να μεγαλώνει ιδιαίτερα πριν από δύο εκατομμύρια χρόνια, χάρη στην προσθήκη ζωικών πρωτεϊνών στο διαιτολόγιο του ανθρώπου».

Ωστόσο, το ενδιαφέρον είναι ότι – αν και τρεφόμασταν από τότε με κρέας – τα πρώτα όπλα για το κυνήγι των ζώων άρχισαν να εμφανίζονται πολύ αργότερα, πριν από διακόσιες χιλιάδες χρόνια περίπου. Άρα, για ένα εκατομμύριο οκτακόσια χρόνια, για ένα τόσο μεγάλο ενδιάμεσο χρονικό διάστημα, ο άνθρωπος κυνηγούσε χωρίς όπλα. Το πετύχαινε, περικυκλώνοντας ομαδικά και καταδιώκοντας μέχρι τελικής εξάντλησης τα αποκομμένα από τα κοπάδια τους θηράματα. Τα ζώα αυτά, μικρά ή μεγάλα, ύστερα από ώρες, ίσως και μέρες, έπεφταν διψασμένα και εξαντλημένα στα χέρια των πρωτόγονων εκείνων ακούραστων δρομέων υπεραποστάσεων.

Όμως ο τωρινός μας «αποχωρισμός από το τρέξιμο» είναι κοινωνικό αποτέλεσμα. Δεν τρέχουμε, γιατί δεν έχουμε τις εμμονές, τις επιμονές και τις υπομονές των αλλοτινών ανθρώπων. Έχουν αλλάξει τα πλάνα της ζωής μας, έχουν αλλάξει και οι τρόποι για να τα πετύχουμε αυτά. Μολονότι η Ανθρωπότητα δημιούργησε τον αθλητισμό για να διασκεδάζει και για να γυμνάζεται - πετυχαίνοντας καλύτερες συνθήκες υγείας και ευεξίας - και ενώ τα περισσότερα αθλήματα μας κάνουν να τρέχουμε αρκετά, εμείς δεν τρέχουμε παρά μόνο σε πράγματα που «μας τρέχουν». Ο αθλητής για να πάρει τις υλικές απολαβές που κρύβονται πίσω από τον κότινο, ο ερωτευμένος για να βρίσκεται εγκαίρως στο ραντεβού του, ο αργοπορημένος για να προλάβει πριν κλείσουν τα μαγαζιά ή πριν φύγει το τελευταίο λεωφορείο. Αυτό σημαίνει ότι δεν τρέχουμε όσο θα έπρεπε γιατί, χάρη σε μια διαδικασία που κανείς δεν κατέγραψε, αναπτύξαμε έναν παράλογο φόβο για το ελεύθερο από όλα αυτά τρέξιμο, το τζόκινγκ όπως το λένε οι ξένοι.

Έχοντας στο νου ότι το τρέξιμο είναι μια σειρά από μικρά άλματα, το μυστικό είναι να μην τρέχετε γρήγορα και να μην προσγειώνεστε με την φτέρνα, επειδή δεν είναι φτιαγμένη για να απορροφά κραδασμούς. Τώρα λοιπόν, τρέξτε - αν βέβαια είσαστε υγιείς.

Αλλά ακόμα κι αν είσαστε σίγουροι για τη φυσική σας κατάσταση, εάν κάτι πονέσει ή δεν νιώσετε καλά, τότε σταματήστε αμέσως. Οι πρωτόγονοι έτρεξαν αρκετά για όλους μας!

Θανάσης Γιαπιτζάκης