Το «ασχημόπαπο» που έγινε «κύκνος» χάρη στα παραμύθια του. Τα μοναδικά παραμύθια που γνώρισαν στην παιδική ψυχή το άγνωστο γι’ αυτήν γνώρισμα της μελαγχολίας, όπως στο Μολυβένιο Στρατιώτη με το κομμένο πόδι ή στο ξυλιασμένο από το κρύο Κοριτσάκι με τα Σπίρτα που έβλεπε τόσα θαυμαστά πράγματα ενώ ανέβαινε με τη γιαγιά της ψηλά στον ουρανό.
Την Ημέρα την καθιέρωσε η Διεθνής Οργάνωση Βιβλίων για τη Νεότητα (International Board on Books for Young People - ΙΒΒΥ) το 1966. Από τότε, κάθε χρόνο, ένα διαφορετικό εθνικό τμήμα της οργάνωσης αυτής ετοιμάζει ένα μήνυμα και μια αφίσα, που διανέμονται σε όλο τον κόσμο, με σκοπό να τονίσουν την αξία των βιβλίων και της ανάγνωσης και να ενθαρρύνουν τη διεθνή συνεργασία για την ανάπτυξη και τη διάδοση της παιδικής λογοτεχνίας.
Για τον εορτασμό στην Ελλάδα είναι υπεύθυνο το ελληνικό τμήμα της ΙΒΒΥ - ο Κύκλος του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου, που κάθε χρόνο αναλαμβάνει τη μετάφραση και την εκτύπωση του υλικού.
Εφέτος, το 2011, υπεύθυνο για το υλικό του εορτασμού είναι το Τμήμα της Εσθονίας.
Το μήνυμα, με τίτλο «Το βιβλίο θυμάται», έγραψε η πολυβραβευμένη Εσθονή συγγραφέας Αΐνο Πέρβικ, που γεννήθηκε στην Εσθονία το 1932. Έχει γράψει 47 βιβλία για παιδιά, από τα οποία τα πιο γνωστά είναι τα: «Αραμπέλα, η Κόρη του Πειρατή» (1982), «Αγαπητέ Κύριε Κιού» (1992) και «Ιστορίες για τον Πρόεδρο» (2009). Έργα της έχουν μεταφραστεί στα Αγγλικά, στα Γερμανικά, στα Ιαπωνικά, στα Λιθουανικά και στα Ρωσικά.
Την αφίσα φιλοτέχνησε ο Εσθονός εικονογράφος Γιούρι Mίλντεμπεργκ, που γεννήθηκε στο Ταλίν το 1965. Έχει εικονογραφήσει έως τώρα 20 βιβλία, ενώ έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία και διακρίσεις. Οι εικονογραφήσεις του αποπνέουν ζεστασιά, χιούμορ και μυστήριο.
Σε όλες τις χώρες, τα παιδιά, οι συγγραφείς, οι εικονογράφοι, οι μεταφραστές, οι βιβλιοθηκάριοι, οι εκδότες και οι εκπαιδευτικοί γιορτάζουν την παγκόσμια αυτή ημέρα με διάφορες εκδηλώσεις σε σχολεία, σε βιβλιοθήκες, σε βιβλιοπωλεία, σε πλατείες και σε άλλους δημόσιους χώρους, δείχνοντας έτσι την αγάπη και το ενδιαφέρον τους για τα βιβλία και, μέσα απ’ αυτά, για την ανάγνωση.
Εδώ στην Ελλάδα, το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου οργανώνει κι αυτό εκδηλώσεις για τα παιδιά που, έτσι, έχουν μια ωραία αφορμή για να μάθουν περισσότερα για το τί είναι βιβλίο, να γνωρίσουν συγγραφείς και εικονογράφους, να παρακολουθήσουν θεατρικά και μουσικά δρώμενα, να συμμετάσχουν σε εκπαιδευτικά παιχνίδια, αλλά και σε εικαστικά εργαστήρια.
Το κείμενο του εφετινού μηνύματος «Το βιβλίο θυμάται» λέει τα εξής:
«Όταν ο Άρνο και ο πατέρας του έφτασαν στο σχολείο, τα μαθήματα είχαν ήδη αρχίσει». Στην πατρίδα μου την Εσθονία όλοι σχεδόν ξέρουν απέξω αυτή τη φράση. Είναι η πρώτη γραμμή από ένα βιβλίο με τίτλο «Η Άνοιξη». Κυκλοφόρησε το 1912 και ήταν γραμμένο από τον Εσθονό συγγραφέα Όσκαρ Λουτς (1887-1953).
«Η Άνοιξη» μιλά για τη ζωή των μαθητών ενός ενοριακού σχολείου στην Εσθονία στα τέλη του 19ου αιώνα. Ο Όσκαρ Λουτς έγραφε για τη δική του παιδική ηλικία. Ο Άρνο του βιβλίου είναι, στην πραγματικότητα, ο Όσκαρ Λουτς όταν ήταν παιδί.
Οι ερευνητές μελετούν παλιά ντοκουμέντα - και με βάση αυτά, γράφουν την ιστορία των βιβλίων. Τα ιστορικά βιβλία μιλούν για περιστατικά που έχουν συμβεί, αλλά σ' αυτά τα βιβλία δεν είναι πάντα ξεκάθαρο το πώς ήταν η ζωή των κοινών ανθρώπων. Τα βιβλία με διηγήματα «θυμούνται» πράγματα που δεν μπορεί να βρει κανείς σε παλιά ντοκουμέντα. Για παράδειγμα, δεν μπορούν να μας πουν πώς σκεφτόταν ένα παιδί σαν τον Άρνο όταν πήγαινε σχολείο πριν από εκατό χρόνια, ή τι ονειρεύονταν τα παιδιά εκείνο τον καιρό, τι τα φόβιζε ή τι τα έκανε να νιώθουν ευτυχισμένα. Το βιβλίο «θυμάται» επίσης τους γονείς των παιδιών, «θυμάται» σε ποιους ήθελαν να μοιάσουν τα παιδιά τους και τι μέλλον προσδοκούσαν γι' αυτά.
Μπορούμε, βέβαια, και σήμερα να γράψουμε βιβλία για παιδιά μιας παλιάς εποχής, και συχνά τέτοια βιβλία είναι συναρπαστικά. Ωστόσο, ένας σύγχρονος συγγραφέας δεν μπορεί να γνωρίζει πραγματικά τις μυρωδιές και τις γεύσεις, τους φόβους και τις χαρές του μακρινού παρελθόντος. Ο σύγχρονος συγγραφέας γνωρίζει ήδη τί επακολούθησε και πώς εξελίχθηκε το μέλλον των ανθρώπων.
Το βιβλίο «θυμάται» τον χρόνο κατά τον οποίο γράφτηκε.
Από τα βιβλία του Κάρολου Ντίκενς μπορούμε να καταλάβουμε πώς ήταν πραγματικά η ζωή ενός αγοριού στους δρόμους του Λονδίνου στα μέσα του 19ου αιώνα - τον καιρό του Όλιβερ Τουίστ. Με τα μάτια του Ντέιβιντ Κόπερφιλντ (τα μάτια του Ντίκενς εκείνη την εποχή) βλέπουμε όλων των ειδών τους χαρακτήρες που ζούσαν στην Αγγλία στα μέσα του 19ου αιώνα - πώς ήταν οι σχέσεις τους και το πώς οι σκέψεις και τα συναισθήματά τους επηρέαζαν τις σχέσεις αυτές. Επειδή ο Ντέιβιντ Κόπερφιλντ ήταν σε μεγάλο βαθμό ο ίδιος ο Κάρολος Ντίκενς, δεν είχε ανάγκη ο συγγραφέας να φανταστεί αυτά που έγραφε, αφού τα ήξερε ήδη.
Τέλος, από ένα βιβλίο είναι που μαθαίνουμε πώς ήταν για τον Τομ Σώγιερ, τον Χάκλμπερυ Φιν και το φίλο τους τον Τζιμ το να ταξιδεύουν στον ποταμό Μισισσιπή στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν ο Μαρκ Τουαίην έγραψε για τις περιπέτειές τους.
Γνώριζε πολύ καλά τί σκέφτονταν οι άνθρωποι της εποχής εκείνης για τους άλλους, εφόσον ζούσε ανάμεσα σε τέτοιους ανθρώπους. Ήταν ένας από εκείνους. Στα έργα τα λογοτεχνικά, οι πιο ακριβείς περιγραφές προσώπων του παρελθόντος είναι αυτές που γράφτηκαν την εποχή που ζούσαν οι παλαιοί εκείνοι άνθρωποι».
Θανάσης Γιαπιτζακης
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου