Στα τωρινά Χριστούγεννα, σε μια εποχή που το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο κατάφερε να παρεισφρύσει στη ζωή των μεγάλων, τόσο, που το νέο τους παχνίδι να είναι ποιές λέξεις ταιριάζουν στα αρχικά του (Δεν Νομίζω Τίποτα, ΔοΝηΤής, Δείτε Νομίζω Τελειώσαμε, κλπ), τα καλομαθημένα μέχρι τώρα μικρά παιδιά αφήνονται ακόμα στη μαγεία των διαφημίσεων στην τηλεόραση και στους δρόμους. Δεν ξέρουν ή δεν αντιλαμβάνονται ότι - όπως το Θείο Βρέφος στη Βηθλεέμ - το Περιττό αυτές τις μέρες είναι υπό διωγμόν.
Τα Χριστούγεννα ήρθαν στην ώρα τους όπως κάθε χρόνο, αλλά τα παιδιά ανακαλύπτουν με έκπληξη ότι - ενώ εφέτος ο καλός Χριστούλης θα πάρει κανονικά τα δώρα του από τους Μάγους - τα δικά τους χριστουγεννιάτικα δώρα εξαρτιόνταν από κάποιο χάρτινο είδος, που λεγότανε από τους μεγάλους "Δώρο των Χριστουγέννων"!
Έτοιμη, φτιαγμένη από το Εμπόριο ή σε χαρτοκοπτική του Σχολείου, η γνωστή εικόνα της Θείας Γέννησης: Ο Στάβλος των ζώων. Η Παναγίτσα. Ο Ιωσήφ δίπλα. Η αχυρένια Φάτνη. Και μέσα της, ο νεογέννητος Χριστούλης. Από τη μια μεριά οι βοσκοί. Και από την άλλη μεριά οι τρεις Μάγοι με τα δώρα. Και πάνω από όλους και από όλα, προεξέχει το Λαμπρό Άστρο, χάρτινο κι αυτό.
Χάρτινη και η συμμετοχή στον Έρανο της Αγάπης, χάρτινο χρήμα από τη μια μεριά και μικρή χάρτινη απόδειξη από την άλλη. Βιτρίνες, γεμάτες με χάρτινες πράσινες ή ασημένιες ή χρυσαφιές γιρλάντες, διαφημίζουν: Πάρτε βιβλία! Τον "Όλιβερ Τουίστ", την "Χριστουγεννιάτικη Ιστορία", τη "Χιονάτη και τους Εφτά Νάνους", τους "Ελβετούς Ροβινσώνες", τα "Παραμύθια του Άντερσεν"! Πάρτε φτηνά χάρτινα επιτραπέζια παιχνίδια! Κάνετε κατασκευές με χαρτόνι! Παίξτε χαρτιά, φτηνές οι δυό τράπουλες! Αγοράστε ημερολόγιο! Για το καλό του χρόνου πάρτε Καζαμία και Λαχεία!
Τί εικόνα κι αυτή! Μόνο οι χάρτινες σερπαντίνες και τα χάρτινα κομφετί λείπουνε για να τα χάσουμε ολότελα!
Χαρτιά ζωγραφισμένα και τοιχοκολημένα, χρονιάρες μέρες που είναι, μιλάνε μέσα από έναν χάρτινο πόλεμο για τον απαράδεκτο κυνισμό από τη μια μεριά και για το δήθεν λυτρωτικό ψέμα από την άλλη που έχουν κυριαρχήσει στις άγιες αυτές μέρες: "Εσείς με το ψαλίδι, εμείς με την πέτρα". "Ο τρόπος που δημιουργούμε αποτυπώνει τον κόσμο που ονειρευόμαστε".
Κάποιος, ενώ περνάω από μπροστά του, βάζει με τελετουργική χαλαρή διάθεση καπνό αρωματικό στο χαρτί του, για να κάνει το τσιγαράκι του. Πίσω του, πάνω στον τοίχο, βλέπω μια αφίσα που παραπέμπει στη γνωστή απαγόρευση του καπνίσματος εν ονόματι των μη καπνιστών. Το τοιχοκολημένο χαρτί όμως δεν τα βάζει με το χάρτινο περίβλημα του τσιγάρου. Αντίθετα, δείχνει σε εικόνα τα φουγάρα ενός εργοστασίου να βγάζουν μεγάλες στήλες καπνού και μόλυνσης και λέει με κεφαλαία γράμματα: "Αυτό το κάπνισμα επιτρέπεται;" Κι από κάτω, υπάρχει η υπογραφή: " Φίλοι του Ανθρώπου, Εχθροί του Βλάκα". Θέμα διαφοράς βλαβερών καπνών, σε χάρτινη απεικόνιση τωρινών Χριστουγέννων.
Ο σκιώδης θίασος με τους χάρτινους καραγκιόζηδες στο τωρινό έργο "Ο Μπαρμπαγιώργος με πιπίλα" κοροΐδεύει τους θεατές,που έχουν τα μάτια τους καρφωμένα στον φωτισμένο μπερντέ. Ο σκιώδης θίασος τους κοροΐδεύει,γιατί δεν βρίσκεται κανένας να τους πει ότι οι καραγκιόζηδες είναι ξένης προέλευσης. Ούτε τα Χριστούγεννα είναι ελληνικά. Κι όμως οι θεατές αυτοί δεν έχουν χάρτινη καρδιά σαν του ξένου αγίου που λέγεται Βαλεντίνος κι αγκαλιάζουνε τα Χριστούγεννά τους σαν να είναι δικά τους Χριστούγεννα, γιατί έχουν ποδοπατημένη, βασανισμένη, αληθινή καρδιά. Γελάν άδολα στις κοροΐδίες, γιατί έχουν φυλάξει σε μια άκρη της καρδιάς τους την ελπίδα, σαν αυτή που συμβολικά φέρνει το φως της χαρτονένιας φάτνης.
Το χαρτί, η κινέζικη αυτή πανάρχαια ανακάλυψη, ο πολτός των δέντρων, μόνο από το δέντρο που λέγεται έλατο δεν είναι. Ένας Φινλανδός που δουλεύει σε εργοτάξιο ξυλείας τριγυρισμένος από πανύψηλα μεγάλα έλατα εκεί στη βόρεια πατρίδα του, θα πει πως το χαρτί προέρχεται και από έλατα. Θα χάσει όμως, έτσι, την φανταστική, την παγανιστική μαγεία που νιώθουμε εμείς οι νότιοι, όταν - μετά τον Λούθηρο, που καθιέρωσε τη συνήθεια - βλέπουμε στολισμένο το χριστουγεννιάτικο αυτό δέντρο στην πλατεία μας ή στο σαλόνι του σπιτιού μας.
Οι Κινέζοι, αφού ανακάλυψαν κάποτε το χαρτί, είναι φυσικό να είναι οι πρώτοι που το εφάρμοσαν σε κάτι που μας απασχολεί, χρονιάρες μέρες που είναι, γιατί μας λείπει: Εφηύραν το χαρτονόμισμα! Σκεφτείτε τον κόσμο της σημερινής κατανάλωσης να κυκλοφορεί, όπως τότε όλοι οι αρχαίοι λαοί, μόνο με μεταλλικά, με βαριά νομίσματα. Η χάρτινη πλευρά της ζωής έχει και τα πολύ καλά της.
Έχει όμως και τα άσχημά της, που ο θεατρικός συγγραφέας Τεννεσή Ουίλλιαμς τα συμβόλισε με ένα τραγούδι. Οι στίχοι του είναι γνωστοί γιατί τους μελοποίησε ο Μάνος Χατζιδάκις: "Χάρτινο το φεγγαράκι, ψεύτικη ακρογιαλιά, αν με πίστευες λιγάκι θα ταν όλα αληθινά".
Θανάσης Γιαπιτζάκης
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου